Baş ağrısı dünya genelinde birçok kişinin ortak şikayetlerinden biridir. Kendi içerisinde ana ve alt türlere ayrılan baş ağrısının en çok bilinen türlerinden biri migrendir. Birincil baş ağrısı türü olan migren, kronik bir baş ağrısı olup tekrarlama eğilimindedir. Bu baş ağrısı türünün tetiklenmesinde çeşitli faktörler rol alabilir. Uyku düzensizliği ve stres başta gelirken yapılan çalışmalar beslenme şeklinin de migren ataklarını tetiklediğini öne sürer. Bazı gıdalar içerisinde bulunan bileşenler nedeniyle migren ataklarını tetikliyor olabilir. Migren hastalarının bu gıda gruplarının tüketimini sınırlandırması veya beslenmelerinden çıkarmaları atak görülme sıklığını azaltabilir.
Migren Nedir?
Migren, şiddetli baş ağrısı şeklinde gelişen kişinin günlük yaşamını ciddi derecede etkileyen bir sağlık problemidir. Başın genellikle tek bölgesinde hissedilen bu baş ağrısı belirli aralıklarla tekrarlama eğilimindedir. Atak sırasında iken kişiler baş ağrısına ek olarak mide bulantısı ve ışığa karşı hassasiyet semptomları da geliştirebilir. Migren rahatsızlığının neden kaynaklı açığa çıktı günümüzde bilinmemektedir. Buna bağlı olarak migren hastalığının kesin bir tedavisi de bulunmamaktadır. Tedavi bulunmazken alınacak bazı önlemler ile migren ataklarının daha az tekrarlaması sağlanabilir. Bu noktada ideal ilaçlar alınarak, uyku düzenine dikkat edilerek ve belirli besin gruplarının tüketiminden kaçınarak ataklar arası süre uzatılabilir.
Migren ve Beslenme Arasındaki İlişki Nedir?
Migren ve beslenme arasında bir ilişki olduğu yapılan çalışmalar ile açığa çıkarılmıştır. Beslenme ve migren arasındaki ilişkiye yakından bakılması gerekirse çalışmalar dahilinde migren hastalarının bazı besinlere karşı hassasiyet gösterdiğini gözlemlenmiştir. Tetikleyici gıda olarak adlandırılan bu gıdaların yoğun tüketimi veya bazı durumlarda sadece tüketilmesi migren baş ağrılarının hissedilmesine neden olabilir. Hastanın hangi gıdaya hassasiyeti olduğunun belirlenebilmesi için gıda takibi yapılması gerekir. Hangi gıda tüketiminden sonra atak geliştiği not edilerek belirli bir süre içerisinde tetikleyici gıda tespit edilebilir.
Tetikleyici gıdanın haricinde, sağlıklı ve dengeli bir beslenme planı uygulanması uzun süre aç kalmadan kaçınılması atakları azaltıcı etki yaratabilir. Yine çalışmalar dahilinde dengeli ve sağlıklı bir beslenme planı uygulamasının ağrılarda ciddi bir oranda azalma yarattığı görülmüştür.
Diyet Yapmak Migreni Tetikler Mi?
Uygulanan diyet modelinin içeriğine göre migren ataklarının görülme sıklığı artış gösterebilir. Aşırı düşük kalorili diyetler uygulamak, uzun süre aç kalmaya neden olacağı için baş ağrılarını artırabilir. Yetersiz beslenme nedeniyle kan şekerinde meydana gelen düşüşler vücuttaki çeşitli fizyolojik süreçlerin işlemesinde olumsuzluklar yaratarak baş ağrısını tetikleyebilir.
Migreni Tetikleyen Besinler Nelerdir?
Bazı besinler içerisinde yer alan katkı maddeleri veya doğal bileşikler baş ağrısını tetikleyici etki gösterebilir. Günlük beslenmede sıkça veya nadiren yer verilmesi halinde migren atağını tetikleyebilen gıdalar aşağıdaki şekilde sıralanabilir;
- Çikolata
- Kuru üzüm, incir ve muz gibi meyveler
- Fıstık ezmesi
- Karaciğer, böbrek ve beyin gibi sakatatlar
- Salam, sosis ve sucuk gibi işlenmiş etler
- Alkollü içecekler
- Konserve gıdalar
- Yoğun kafein içeren çay ve kahve gibi içecekler
- Yağlı ve baharatlı yiyecekler
- Aşırı tuzlu veya tütsülenmiş peynirler
- Portakal ve mandalina gibi turunçgiller
Migrene İyi Gelen Besinler Nelerdir?
Bazı besinler içerisinde bulunan vitamin ve mineraller ile migren ataklarının şiddetini veya atak gelişme sıklığını azaltabilir. İçerisinde; Omega3 yağ asitleri, riboflavin ve magnezyum içeren gıdalar baş ağrısını azaltıcı etki gösterebilir. Bahsedilen mikro besinlerden zengin gıdalar ise aşağıdaki gibidir:
- Ton balığı
- Somon
- Chia tohumu
- Keten tohumu
- Badem
- Ispanak
- Brokoli
- Çilek
- Böğürtlen
Bu besinlerin günlük beslenmeye eklenmesinin haricinde antioksidan içeriğiyle zengin bir beslenme planı uygulanması vücuttaki oksidatif stresi azaltarak baş ağrısı şikayetlerini azaltabilir. Antioksidan beslenme başta bağışıklık sistemini olumlu yönde etkileyerek dolaylı yoldan migren tipi baş ağrılarını da etkileyebilir. Bu nedenle migren hastalarının vücuttaki inflamasyon düzeyini azaltmada etkili olabilecek antioksidan besinlere günlük beslenmelerinde yer vermeleri önerilir.
Migren hastalarının beslenmesine dikkat etmesi gereken bir diğer başlık ise su tüketimidir. Sağlıklı bir yetişkin birey günde en az 2 ila 2.5 litre arasında su içmelidir. Yetersiz su alımı halinde vücutta dehidrasyon gelişeceğinden bu durumda baş ağrılarını artırabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Migren Hangi Vitamin Eksikliğinden Olur?
Migren gelişimi spesifik olarak bir vitamin eksikliğiyle ilişkili değildir. Ancak vücuttaki bazı vitamin eksiklikleri migren ataklarını tetikleyebilir. Yapılan çalışmalar D vitamini ve B2 vitamini olarak bilinen riboflavin eksikliğinin baş ağrısını tetikleyebileceğini gösterir. Bu vitaminleri haricinde vücudun temel minerallerinden biri olan magnezyum eksikliği de migreni tetikleyebilir.
Aç Kalmak Migreni Tetikler Mi?
Düşük kalorili diyetler veya uzun süreli aç kalmalar kan şekeri seviyesinde düşüş yaratacağından dolaylı yoldan migreni tetikleyebilir. Kan şekerinde düşüş gelişmesi halinde hücreler temel ihtiyaçlarını kısıtlayacağından vücuttaki bazı fizyolojik süreçler sekteye uğrayabilir. Bu durum baş ağrısı şikayetini artırabilir. Bu nedenle migren hastalarının uzun süre aç kalmamaya özen göstermesi önerilir.
