Huzursuz bağırsak sendromu, bir diğer adıyla irrite bağırsak sendromu (IBS) görülme sıklığı her geçen gün artan bir kalın bağırsak hastalığıdır. İşlevsel bir sindirim problemi olan bu hastalığın görülme sıklığı günümüzde %15’tir. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte kesinleşmiş bir tedavi yöntemi yoktur. Ancak beslenmeye dikkat edilmesi, yaşam şeklinde değişiklikler ve stresin azaltılması semptomları azaltır. Belirtileri şiddetli olan kişilerde ilaç tedavisine de başvurulmaktadır. Kronik bir rahatsızlık olan (IBS), bağırsak dokuda herhangi bir değişime sebep olmamaktadır. Bundan dolayı, bağırsak kanserine yönelik bir endişe duyulmasına gerek yoktur.
Huzursuz Bağırsak Sendromu Nedenleri Nelerdir?
IBS, spesifik bir durumdan kaynaklı ortaya çıkar demek mümkün değildir. Ancak çeşitli nedenlerin IBS oluşumunu artırdığı bilinmektedir. Bu nedenler arasında;
- Bağırsak kaslarında çok sık ve uzun süreli kasılmalar olması
- Sindirim sisteminde bulunan sinirlerin normalden daha fazla çalışması
- Bağırsaklarda oluşan iltihaplanmalar
- Bağırsak bakteri florasının, özellikle mikrofloranın (iyi huylu bakteriler) bozulması yer almaktadır.
Huzursuz Bağırsak Sendromu Semptomları Nelerdir?
İrrite bağırsak sendromunun bir veya birkaç belirtisi gözlemlenebilmektedir. Çoğu zaman kişiler semptomların farkında olmayabilir. Genellikle abdominal bölgede geçmeyen gaz sancısı en sık görülen belirtiler arasındadır. Bu durum dışkılama ardından bile geçmeyebilir. Ayrıca, ishal veya kabızlık durumu ve dışkıda mukus semptomları da gözlenebilmektedir. Her bir belirtinin uzun süreli görülmesi veya semptomlara dışkıda kan , yutma zorluğu, açıklanamayan kusma gibi belirtilerin eklenmesiyle doktora başvurulmalıdır.
Tedavi Süreci Nasıldır?
Huzursuz bağırsak sendromunun spesifik bir tedavisi yoktur. Ancak semptomları gidererek, kişilerin şikayetlerinin önüne geçilebilir. Semptomların ciddiyetine bağlı olarak ilaç tedavisi uygulanabilir. Bu ilaçlar; kasılma sayısını azaltma etkili, krampları geçirici veya müshil etkili olmaktadır. İlaç tedavisi dışında yaşam şeklinde değişimler ve IBS’ye uygun beslenmeyle de semptomları gidermek mümkün olabilmektedir. Ağır vakalarda her üç tedavi birlikte uygulanır.
Huzursuz Bağırsak Sendromunda Nasıl Beslenilmelidir?
IBS’de beslenmede bir diyetisyen ile süreci yönetmek büyük önem taşır. IBS semptomlarına sebep olan besinlerin tespiti için kontrollü şekilde bir eliminasyon diyeti uygulanır. Bu süreçte diyetisyeniniz sizlere rahatsızlık veren besin grubunu tespit eder. Genellikle laktoz, glüten veya basit karbonhidratlara karşı hassasiyet görülebilmektedir. Böyle bir durumda rahatsızlık uyandıran besin grupları semptomlar iyileşene kadar beslenmeden çıkarılır. Bu çıkarılan besin grupları, iyileşme ardından çoğu zaman beslenmeye kontrollü miktarlarla tekrar eklenirler.
İshal semptomu yoğun olan kişilerde çözünür lif içeriği yüksek olan besin miktarı azaltılır. Bu besinler arasında; yeşil yapraklı sebzeler, kayısı, incir, kiraz vb. meyveler, kurubaklagiller, fındık gibi yağlı tohumlar yer alır. Bunun yanı sıra, kızartma yöntemiyle pişirilen yemekler ve aşırı baharatlı gıdalardan da uzak durulur. Gaz semptomu fazla ise bu noktada gaz yapan besinler devre dışı bırakılır. Soğan, sarımsak, brokoli, karnabahar, turp, lahana vb. besinler gaz yapma etkisine sahiptir. Spesifik besin grupları dışında dikkat edilmesi gereken başka unsurlar da bulunur.
Alkol Tüketimi
Alkol tüketimi bağırsak florasını olumsuz etkiler. IBS sağlık problemi yaşayan kişilerin alkol tüketiminden kaçınması gerekir. Özellikle, semptomların yoğun olduğu dönemlerde alkol tüketilmemelidir.
Su Tüketimi
Sağlıklı bir yaşam için su tüketimi her zaman dikkat edilmesi gereken bir başlıktır. IBS’de ise özellikle ishal ve kabız semptomlarında su tüketimi çok önemlidir. İshal durumu ekstra su kaybına sebep olur. Bu durum, tüm vücudun susuz kalmasını ve susuzluktan kaynaklı ek sorunların açığa çıkmasına neden olabilir. Kabızlık durumunda ise dışkılamanın daha kolay olması adına su tüketimi şarttır.
Probiyotik Kullanımı
Probiyotikler bağırsak florası için gerekli olan sağlıklı bakterilerdir. IBS’de bozulmuş bağırsak florası sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Bundan dolayı, probiyotik kullanımı genel olarak iyileşme sürecini desteklediği için önerilmektedir. Üç altı ay arası düzenli probiyotik kullanmak semptomları iyileştirebilir. Probiyotik kullanımıyla beraber, tarhana, kefir gibi hem probiyotik etkili gıdalarla besin yollu da flora desteklenir.
Beslenme Davranışı Değişiklikleri
- Az az sık sık yemek genelde IBS durumunda tercih edilen öğün düzenidir. Bu sayede bağırsakların kasılma miktarı azaltılabilir, tek seferde yüksel porsiyon sindirim yükü azaltılır.
- Aynı şekilde hızlı yemek davranışı da değiştirilmeli yemekler yavaş tüketilmelidir.
- Sorbitol (yapay tatlandırıcı) içeren paketli gıdalardan uzak durulmalıdır.
- Hareket miktarı arttırılmalıdır. Düzenli olarak egzersiz yapılması bağırsak hareketliliği için gereklidir.
Huzursuz bağırsak sendromu, düzenli takip gerektiren bir beslenme protokolüne sahiptir. Belirli noktalarda bitkisel destekler kullanılarak iyileşme süreci hızlandırılabilir. IBS tedavisi için destek almak isterseniz bizimle iletişime geçebilirsiniz.
